Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermik erkekte tedavi
Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermik erkeklerde dokuda sperm arama işlemi için Mikroskop eşliğinde TESE yöntemi yani Mikro TESE operasyonu uygulamaktayız. Bu teknikte testisin tek bir kesi ile tamamen açılması ve dokunun mikroskop ile 20-25 kat büyütülerek sperm yapımı olan bölgelerin tespiti ve o bölgelerden doku örneklerinin alınması şeklinde yapılmaktadır. Dolayısıyla klasik TESE yönteminden başarı şansı daha yüksektir ve daha fazla sayıda sperm elde etme mümkün olmaktadır. Testisten doku kaybı mikro cerrahi yöntemde çoklu biyopsi yöntemine göre 70 kat daha az olmaktadır. Bu da operasyondan sonra erkeklik hormonu salgılanmasını minimal etkilemektedir. Mikroskop altında yapılan mikro cerrahi yöntemin diğer bir avantajı testis dokusunu çevreleyen kapsüldeki damar yapısının görülerek, testisi besleyen damarlara zarar vermeden kesi yapılmasıdır. Bu operasyon sonrası olası komplikasyonları minimal düzeye indirgemektedir.
Detaylı bilgi için: Mikro Tese Nedir?
Operasyon genel anestezi altında yapıldığından hastaların operasyon günü herhangi bir şey yiyip içmeden aç olarak gelmeleri önerilir. Lokal anestezi uygulaması ile mikro TESE operasyonunu hastanın hareketsiz bir şekilde uzun süre ameliyat masasında kalması, operasyon sırasında psikolojik etkilenmeler ve cerrahın dikkatinin dağılmaması nedeniyle gerekli durumlar hariç tercih etmemekteyiz. Mikro TESE operasyonu sonrası hastalar narkozun etkisi geçinceye kadar müşahade altında tuttulduktan sonra evine veya kaldıkları yere gönderilirler. Hastanın operasyon sonrası evine giderken araç kullanmaması önerilir. Hastanın sürekli yatak istirahati gerekmez ancak ameliyat sonrası iki üç gün normal aktivasyonu azaltmaları önerilir. Ameliyattan 48 saat sonra pansumanın yenilenmesi gerekir.
Operasyon sonrası 3. gün duş alınabilir, dikişler kendiliğinden yaklaşık bir haftada eriyeceğinden dikiş almaya gerek yoktur. Operasyon sonrası hastaların 10-15 gün sıkı kilot (slip) veya suspansuar kullanmaları önerilir. Ağır bedensel aktivite ve cinsel ilişki 15 gün kadar yapılmaması önerilir.
Klinefelter sendromlu erkekte Mikro TESE yöntemi ile sperm elde etme başarısı
Klinefelter’s Sendromu olarak adlandırılan ve toplumda ortalama doğan 500 erkeğin birinde tespit edilen genetik hastalıkta; testis boyutlarının normalin altında oluşu (2-3 ml hacimde), erkeklik hormonu düzeyi düşüklüğü ve menide spermin bulunmaması (azoospermia) sonucu kısırlık mevcuttur. 106 Klinefelter sendromlu erkekte yaptığımız Mikro TESE ameliyatında 50 erkekte sperm bulma başarısı olduğunu gösterdik.
İlk Mikro TESE operasyonu başarısız ise ikinci Mikro TESE önerilir mi?
Mikro TESE operasyonunda amaç erkeğin defalarca bu işleme maruz kalmasını engellemektir. Doku mikroskop altında incelendiğinden rastgele doku alarak yapılan klasik TESE işlemine göre sperm bulma şansı yüksektir.
İlk Mikro TESE operasyonunu başka bir merkezde yaptırmış 125 erkekte ikinci mikro TESE operasyonunda 23'ünde (%18.4) sperm bulma başarısı olduğunu yeni makalemizde bildirdik. Yani erkeklerin değerlendirilmesi yapılarak ilk Mikro TESE operasyonu başarısız olanların bir kısmı ikinci kez Mikro TESE operasyonuna alınabilir.
İnmemiş testise bağlı azospermide sperm bulunabilir mi?
Evet. İnmemiş testis operasyonunu ergenlik öncesi geçiren erkeklerde kendi serimizde %65 oranında mikro TESE yöntemi ile sperm elde edilmiştir.
İnmemiş testis nedeniyle azoospermik olan erkeklerde sperm bulma başarısı NY Cornell Üniversitesinde yapılan çalışmada 181 erkekte 226 (%64) olarak bulunmuştur. Testis indirme operasyonu erken yapılmış olan erkeklerde (ortalama yaş 10,5) geç indirilen erkeklere göre (21.8) sperm bulma başarısı anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Sperm bulunan erkeklerin ortalama testis boyutu (8.4 ml) bulunmayan erkeklerin (6.3 ml) testis boyutlarından anlamlı olarak büyük görülmüştür (Dabaja A ve Schlegel PN AJA, 2013). Sperm bulunan erkeklerde ICSI sonrasında eşlerinde gebelik %50 oranında, canlı doğum ise %38 oranında tespit edilmiştir.
Kriptozoospermik erkekte Mikro TESE ile sperm bulma başarısı nedir?
Yaptığımız çalışmada Mikro TESE yöntemi ile menide çok az sayıda spermi olan erkeklerde işlem günü yeterli sperm elde edilemezse operasyonla sperm bulma ihtimali %85 olarak tespit edilmiştir.
Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermik grupta ortalama %50 civarında olan bu oran kriptozoospermik olan bu grupta anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (ASRM Philadelphia 2005).
Kabakulak hastalığına bağlı azospermik erkeklerde sperm bulunur mu?
Mikro TESE operasyonu ile kabakulak hastalığı sonrası azoospermia olan 20 hastamızın 18'inde sperm bulma başarısını yakaladık. Özellikle tubul yapısının ileri düzeyde bozulduğu ve fibrozise benzer bir yapının geliştiği bu grupta Mikro TESE ile çok başarılı sonuçlar aldık. Elde edilen spermlerin ICSI ile kullanımı yüksek oranda başarı sağlamaktadır.
Zhang HL ve ark. Nisan 2020 de AJA dergisinde yayınlanan makalesinde kabakulak orşitine bağlı azospermik erkeklerde mikro TESE ile sperm bulma oranı %100 (23 hastada) ve ICSI sonrası canlı doğum %74 olarak bildirilmiştir. Sonuç olarak mikro TESE ile sperm bulma başarısı açısından ve ICSI sonrası gebelik - canlı doğum oranları açısından kabakulak hastalığı sonrası azospermi gelişen erkekler en fazla başarı elde ettiğimiz gruptur.