Üreme ve üreme sağlığı tıp alanında son yıllarda özellikle tüp bebek yöntemlerindeki gelişmeler ile gündeme gelen önemli bir konudur. Çocuk sahibi olamama sorunu hem çiftler hem de bu konuyla uğraşan doktorlar için zor ve stres yaratan bir sağlık sorunudur. Bunun yanında ülkemizde çocuk sahibi olamayan çiftlerin, günlük yaşantılarında aile ve çevre baskısı psikolojik olarak olumsuz etkilenmelerine neden olabilir. ABD’de yılda yaklaşık olarak 7 milyonun üzerinde çiftin çocuk sahibi olma problemi ile başvuruda bulunduğunu kayıtlar göstermektedir. Bunların içerisinde yaklaşık %30 erkeğe bağlı üreme problemleri ve %20 ise hem kadın hem erkeğe bağlı problemlere bağlı olduğu bildirilmiştir. Erkeğe bağlı kısırlık ABD'de her yıl yaklaşık 3,5 milyon çiftte görülmektedir. Türkiye istatistik kurumu verilerine göre (2016) yıllık evlenme sayısı 2015 yılında 600 bin olarak bildirilmiştir. Evli çiftlerin ortalama %15'inde kısırlık soruna görüldüğüne göre Türkiye’de 2015 evlenen çiftlerin yaklaşık 90 bin’ inde çocuk sahibi olma sorunu görülmüştür.
Kısırlık probleminde son yıllarda tüp bebek uygulamaları oldukça sık kullanılmaya başlandı. Tüp bebek Avrupa, Amerika ve Türkiye’de ne sıklıkla uygulanmaktadır?
Avrupa Üreme Sağlığı Derneği’nin 2011 yılındaki verilerine göre 33 Avrupa Ülkesinde 1000 aşkın IVF merkezinde 600 bin’ in üzerinde bir yılda işlem yapılmış, aynı yılda dünyada en fazla yardımcı üreme tekniklerinin uygulandığı ülke 151 bin ile ABD iken onu Japonya izlemiştir. 2008 yılında Avrupa ülkelerinin IVF merkezlerinden toplanan verilerden elde edilen sonuçların bildirildiği çalışmada Türkiye’de toplam IVF uygulamaları 43.928 olarak kaydedilmiştir. Türkiye’deki 2008 yılındaki IVF uygulamaları sayısı İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya’dan sonra 5. sırada olduğu tespit edilmiştir.
Erkek kısırlığının sık rastlanan nedenlerini nelerdir?
Erkek kısırlığında etki edebilecek faktörleri doğumsal genital organların sorunları (en sık rastlanan inmemiş testis), kanser, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, varikosel (emrebakircioglu.com/varikosel-hakkinda), hormonal bozukluklar, genetik anomaliler (emrebakircioglu.com/genetik-incelemeler) olarak sayabiliriz. Erkeklerin %30-40 ise problem bulunmasının sebebi halen bilinmemekte ve nedeni bilinmeyen (idiopatik) erkek kısırlığı olarak adlandırılmaktadır. Erkek nedeniyle çocuk sahibi olamayan çiftlerin yaklaşık %10-15’inde erkekte menide hiç sperm olmaması azospermi (emrebakircioglu.com/azospermia) durumu ile karşılaşmaktayız.
Türkiye’ye özgü nedenler var mı?
Türkiye’de evliliklerin %21 civarında akraba evliliği (emrebakircioglu.com/blog/akraba-evliligi-ve-erkek-infertilitesi) olduğunu yine istatistiklerden öğreniyoruz. Erkek kısırlığında henüz yarıya yakın kısmında nedenin ne olduğu ortaya konulamamaktadır yani nedeni bilinmeyen olarak adlandırılmaktadır. Nedeni bilinmeyen erkek kısırlığında genetik problemlerin rol oynayabileceğinden şüphelenildiğinden, Türkiye’de akraba evliliğinin yaygın olması doğan çocuklarda büyüdüklerinde sperm ile ilgili sorunlar ve kısırlık problemi görülmesi açısından risk oluşturabilir.
