Azospermik Erkeklerde Hormon Tedavisi
Çocuk sahibi olma sorunu yaşayan çiftlerin yaklaşık yarısında erkeğe bağlı yani sperm ile ilgili sorunlar olduğunu biliyoruz. Sperm sayısı veya kalitesi açısından sorun olan erkeklerin yaklaşık %30-40 oranında nedeni bilinmeyen, açıklanamayan yani ‘idiyopatik’ dediğimiz infertilite (kısırlık) sorunları olduğunu yapılan araştırmalar göstermektedir. Azospermi yani sperm sayısının 0 olması veya menide hiç sperm hücresinin olmaması durumu ile toplumdaki erkeklerin %1’inde çocuk sahibi olamayan erkeklerin % 10’un da karşılaşılmaktadır. Üretim bozukluğuna bağlı azospermisi olan erkeklerin yaklaşık %50’sinde nedeni hala açıklayamıyoruz. Günümüz imkanlarında, üretim bozukluğuna bağlı azoospermik erkeklerde testis dokusundan mikroTESE yöntemi ile sperm elde ederek mikroenjeksiyon yöntemi ile çocuk sahibi olmalarını sağlayabiliyoruz.
Nedeni açıklanamayan üretim bozukluğuna bağlı azospermik erkeklerin mikroTESE öncesi medikal tedavisi son yıllarda tartışılmaktadır. Belli özelliklere sahip erkeklerde örneğin FSH hormonu normal sınırlar içerisinde ve erkeklik hormonu değeri normal olan ayrıca bilinen azospermiye neden olacak geçmiş hastalığı, operasyonu ve genetik bozukluğu olmayan erkeklerde çeşitli medikal tedavileri uygulandığını gösteren literatürde çalışmalar vardır. 2018 yılında Cocci ve ark. tarafından Urologia dergisinde FSH hormonunun azospermik erkeklerde kullanımı yayınlanmıştı. Bu çalışmada yukarıda bahsedilen özelliklerde olan 50 azospermik erkeğin 25’ine 3 ay boyunca yüksek doz FSH hormonu verilmiş ve diğer 25’ine hiç tedavi verilmemiş. Üç ay ilaç tedavisi sonrasında TESE yöntemi ile testis dokusunda sperm bulma başarısı ilaç tedavisi gören erkeklerde %24 (6/25) iken ilaç tedavisi almayan erkeklerde %12.5 (2/25) bulunmuş. Sonuç olarak yazarlar nedeni açıklanamayan ve FSH değeri yüksek olmayan erkeklerde testisten doku elde etme (TESE) operasyonu öncesi FSH hormonu kullanımının sperm bulma şansını arttırdığını bildirmişler.
Bu çalışmada yapılan vaka sayısının çok az oluşu, plasebo kontrollü bir çalışma olmaması ilaç etkinliğinin ispatı konusunda yazının değerini düşürmektedir. Ayrıca uyguladıkları testisten sperm elde etme yönteminin mikroTESE yöntemi ile yapılmamış olması sperm bulma başarısı açısından başarı şansı düşük olan bir yöntemdir. Kendi tecrübelerimde aynı hasta grubunda yani FSH değeri ve erkeklik hormonu değeri normal testis büyüklükleri 10 ml üzerinde olan 44 idiyopatik erkekte mikroTESE yöntemi ile 15 erkekte yani %34 sperm bulma başarımız mevcuttur. Dolayısıyla 3 ay boyuncamedikal tedavi kullanmadan kendi serimizde bu çalışmada elde ettikleri başarıdan (%24) daha yüksek oranda dokudan sperm elde etme başarısı göstermekteyiz. Medikal tedavi kullanılan erkeklerde sperm bulma başarısının yüksekliğinin ilaç etkisinden olup olmadığı tartışmaya açıktır. Medikal tedavilerinin gerçekten üretim bozukluğu olan idiyopatik erkeklerdeki etkinliğini kanıtlayacak daha geniş ve plesabo kontrollü çalışmalara ihtiyaç duymaktayız.
