Penisin alt bölümündeki testisler, testis torbası veya skrotum olarak adlandırılan bir kese içerisinde bulunan oval şekilli organlardır. Testisler, erkek üreme sisteminin ana bölümlerindendir ve ergenlikten itibaren sperm üretmekle görevlidir. Diğer bir görevi ise erkeklik hormonu salgılamaktır. Bu hormon libido, ereksiyon, erkeksi görünüm, kas gelişimi gibi birçok işlevin sürdürülmesinde rol oynamaktadır.
Testislerin normal görünümünden daha büyük veya küçük olması, mutlaka incelenmesi gereken bir durumdur. Normal bir erkekte testis boyutları 15-20 mL boyutlarında olmalıdır. Elle muayenede ise uzun aksının 40-45 mm, 20-30 mm genişliğinde ve 30 mm kalınlığında olması gerekir.TESTİSTE BÜYÜME VEYA ELİNİZLE MUAYENEDE BİR KİTLE HİSSEDİYORSANIZ, SİZE EN YAKIN SAĞLIK KURULUŞUNDA ÜROLOJİ UZMANINA MUAYENE OLMANIZ GEREKİR.
Testis büyümesinin belirtileri nelerdir?
Testis büyümesinin belirtileri, problemin ortaya çıkış nedenine bağlı olarak değişmektedir. Sıkça görülen semptomlar şunlardır:
- Sıradışı bir görüntü,
- Ani veya sürekli ağrı,
- Ağrısız sert kitle,
- Testislerde ağırlık hissi,
- Kasık, karın veya alt sırt boyunca yayılan ağrı,
- Şiş veya sertleşmiş testis,
- Testis cildinde kızarıklıklar,
- Mide bulantısı ya da kusma.
Büyümenin nedeni herhangi bir enfeksiyon ise bu belirtiler haricinde ateş, idrar sıklığı, idrarda irin veya kan görülebilir. Eğer testiste ağrı yok ve elle muayenede sert kitle varsa bu testis tümörünün belirtisi olabilir. En kısa zamanda bir Ürolog tarafından muayene için başvuru yapılması önerilir.
Testis büyümesi neden olur?
Büyüme birçok problem nedeniyle meydana gelebilir. Bu problemler, genellikle ağrısız ve ağrılı olarak iki farklı grupta incelenir. Ağrısız büyümeler zaman içerisinde aniden veya yavaşça ortaya çıkabilir. Ağrılı büyüme ise, aniden veya kademeli olarak başlayabilir. Ağrı ile birlikte başlayan problemler daha az görülür, ancak genellikle daha ciddi sorunlara yol açabilir.
Bu içeriğimizi okumanızda fayda var: Varikosel Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Ağrısız testis büyümesi nedenleri nelerdir?
- Testis Tümörü: Testiste erişin bir erkekte özellikle 20-40 yaşları arasında elle muayenede sert bir kitle tespit edilmesi, testiste büyüme olması ve ağrının olmaması testis tümörünü düşündürmelidir. Kısır (infertil) erkeklerde testis tümörü daha sık görülür. Çocuk yaşta inmemiş testis hikayesi olan erkeklerde testis tümörü daha sık görülür. En kısa zamanda bir Ürolog tarafından testiste kitle eline gelen bir erkeğin muayene için başvurması önerilir. Erken dönemde testis tümörünün yakalanması hastalığın ilerlemesinin önlenmesi açısından çok önemlidir.
- Fıtık veya hidrosel: Büyümüş bir testisin en yaygın nedenleridir. Hidrosel, doğum esnasındaki erkek bebeklerin yaklaşık %10’unda mevcut olan sıvı kesecikleridir. Erişkin yaşta da hidrosel görülebilir. Genellikle travma, varikosel operasyonu veya enfeksiyon sonrası hidrosel oluşur. Bazı durumlarda nedeni bilinmeyen sebeplerle testis etrafındaki sıvı artışı hidrosele sebep olur. Fıtık ise, gelişim sırasında testisler skrotuma indiğinde gerideki anormal açıklıkların kendiliğinde kapanmaması halinde oluşmaktadır. Yine yaşla birlikte fıtık kesesinin skrotuma (torbaya) inmesi fıtık olarak adlandırılır. Fıtık kesesi testisin yanında yumuşak kitle olarak ele gelir. Yatar pozisyonda kitle küçülürken ayakta kitle daha da büyüyebilir. Fıtıklar, erkeklerin yaklaşık %1’inde görülür.
- Varikosel: Varikosel, skrotumda testisleri drene eden ve kanı tekrar kalbe gönderen genişlemiş damarlardan kaynaklanır. Genç erkeklerin %10-15’inde bulunurlar. Genellikle testis torbasının sol tarafında daha sık görülürler. Varikosel, erkeklerde görülen kısırlığın önemli nedenlerinden biridir.
- Spermatosel: Spermatik bir kist veya epididim kist olarak da bilinen spermatosel, testislerde oluşan sıvı dolu kesedir. Tipik olarak ağrısızdır ve kanser hücresi içermemektedir.
- Hematosel: Hematosel, testisi çevreleyen kese katmanları arasında kanın olduğu bölgede meydana gelir. Testislere gelen doğrudan darbe ve travmatik yaralanmalar, en olası nedendir.
- Diğer sebepler: Daha az yaygın nedenler arasında idiyopatik skrotal ödem ve testis tümörleri bulunur. İdiyopatik, neyin neden olduğu bilmediğinde kullanılan bir terimdir. Bu durumda, genç erkeklerde hızlı testis büyümesi olabilir, ancak kendiliğinden iyileşir. Testis tümörleri, 15 yaşından küçük erkeklerde çok nadir görülür ve tüm kanserlerin %2’sinden daha azını oluşturur.
Ağrılı testis büyümesi nedenleri nelerdir?
- Testis torsiyonu: Bu durum bir testis kordonunu bükülmesiyle ortaya çıkar. Bükülmüş bir kordon, testisin kan kaynağını kesebilir ve testisin ölümünü önlemek için semptomların başlamasından sonraki altı saat içinde acil müdahale gerektirebilir. Ağrı ani ve şiddetlidir. Testis torsiyonu 4000 erkekten birinde görülür. 12 ile 18 yaşları arasındaki erkek çocuklarda yaygındır.
- Epididimit ve orşit: Bakteri veya virüslerin neden olabileceği enfeksiyonlardır. Ağrı, burkulmadan daha az şiddetli ve daha kademelidir. Kabakulak hastalığına yakalanan genç erkek çocuklarda viral testis enfeksiyonu (orşit) görülebilir. Testis torbasında ağırlık, hassasiyet ve şişlik hissi ile belirginleşen epididimit; genellikle spermin depolanması ve gelişimi için önemli olan testisin yakınındaki kanallarda oluşan bakteriyel bir enfeksiyonudur. Klamidya ve belsoğukluğu dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar epididimite neden olabilir. Korunmasız cinsel ilişki, enfeksiyonların en yaygın sebebidir.
- Diğer sebepler. Ağrılı testis büyümesinin daha az yaygın nedenleri arasında diğer yaralanmalar, alerjik reaksiyonlar ve böcek ısırıkları bulunur. Schönlein-Henoch purpura; erkeklerde ağrılı şişlik, döküntü, eklem ağrısı, mide ağrısı ve kanlı idrar meydana getirebilir ve bu hastalığın sebebi bilinmemektedir.
Testis büyümesi tedavisi nasıl yapılır?
Teşhisin ilk aşaması kişinin tıbbi öyküsünü öğrenmektir. Büyümenin ne zaman ve nasıl başladığı belirtilmelidir. Daha sonra karın, testis ve testis torbasının fiziksel muayenesi yapılır. Enfeksiyon belirtisi aramak için idrar örneği istenir. Ayrıca, ses dalgaları kullanarak testis torbası içerisindeki yapıların görüntülerini içeren bir ultrason muayenesi de gerekebilir.
Bulgulara bağlı olarak, yapılacak olan tedavi planlamaları şunlardır:
- Ameliyat: Testis tümöründe öncelikle patolojik tanının konması için testisin alınması gerekir. Testis torsiyonunda, testisin kurtarılması için genellikle acil ameliyat gerekir. Testis torbasındaki fıtıklar veya testislerdeki ciddi yaralanmalar olması durumunda da cerrahi işlemler uygulanabilir.
- Antibiyotikler: Yapılan tetkikler sonucunda bakteriyel enfeksiyon kanıtı bulursa antibiyotik tedavisine başlanır. Cinsel olarak aktif olmayan genç erkek çocuklarda, üriner sistemlerinde olası bir enfeksiyon nedeni olarak anormallik aramak için özel röntgen çalışmaları yapılmalıdır.
- Gözlem ve diğer tedaviler: Küçük travmalar, kabakulak, küçük fıtıklar, hidroseller, idiyopatik şişme ve Schönlein-Henoch purpura gibi durumlar için tedavi gerekmeyebilir. Bu koşulların birçoğunun kendi başlarına iyileşip iyileşmediğini gözlemlemek için düzenli olarak takip edilir.
